Czym jesteś, Blockchainie?

Zaktualizowaliśmy ten tekst dla Ciebie!
Data aktualizacji: 31.12.2024
Autor aktualizacji: Tadeusz Sławik

Blockchain stał się popularnym hasłem często kojarzonym z kryptowalutami, ale kryje się za nim znacznie więcej. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Czym jest Blockchain?

Blockchain to rodzaj bazy danych, która przechowuje informacje w łańcuchu bloków. Informacje są grupowane w cyfrowe bloki, a po wygenerowaniu nowego bloku zostaje on połączony z istniejącym łańcuchem. Od tego momentu nowy blok i zawarte w nim dane stają się częścią bazy danych.

Decentralizacja

Blockchain jest zdecentralizowany, co oznacza, że wiele węzłów w sieci peer-to-peer przechowuje kopie łańcucha (bazy danych) i uczestniczy w zarządzaniu jej zawartością. Nad danymi nie ma żadnej centralnej władzy. Protokół blockchain umożliwia węzłom osiąganie konsensusu w sprawie decyzji (np. akceptacji nowych bloków) i utrzymywanie spójności danych. Decyzje są ważne tylko wtedy, gdy zostaną zaakceptowane przez wszystkie węzły.

Niezmienność

Blockchain jest niezmienny. Można dodawać nowe bloki, ale nie ma możliwości modyfikacji lub usunięcia istniejących danych. Każdy blok jest powiązany z poprzednim, co tworzy zależność. Zmiana pojedynczej informacji wymagałaby przeliczenia wszystkich kolejnych bloków, co jest niemal niemożliwe i prowadziłoby do błędów oraz oszustw. Raz zarejestrowana transakcja jest trwała.

Inteligentne kontrakty

Blockchain nie ogranicza się do kryptowalut. Jedną z jego wyróżniających cech są inteligentne kontrakty, które pozwalają użytkownikom tworzyć reguły, automatyzować operacje lub budować systemy na blockchainie. Te kontrakty to jak programowalne bazy danych.

Po wdrożeniu inteligentny kontrakt nie może zostać zmieniony z powodu niezmienności blockchaina. Jeśli kod zawiera błędy, będą one trwały wiecznie. Funkcja ta wymaga precyzji i solidnych praktyk programistycznych.

Kopanie

Kopanie to proces tworzenia nowych bloków, a nie bezpośredniego generowania kryptowaluty. Kopanie polega na rozwiązywaniu skomplikowanych obliczeń w celu zbudowania drzewa Merkle’a (drzewa haszy), co wymaga dużej mocy obliczeniowej.

W publicznych blockchainach, takich jak Bitcoin, kopanie jest często błędnie rozumiane. Górnicy nie tworzą nowych Bitcoinów, lecz weryfikują i dodają nowe bloki do łańcucha. Zwycięscy górnicy otrzymują nagrody w postaci opłat transakcyjnych oraz dodatkowych zachęt od systemu. Na przykład Bitcoin ma ustalony limit podaży, więc po jego osiągnięciu nie będą wydawane nowe monety, a górnicy będą polegać wyłącznie na opłatach transakcyjnych.

Zalety Blockchaina

Niezmienność

Blockchain gwarantuje, że zapisane dane nie mogą zostać zmienione. Na przykład, jeśli suma kontrolna dokumentu zostanie zapisana w blockchainie, można później zweryfikować jego autentyczność, porównując obecną sumę kontrolną z tą w blockchainie. Jeśli się zgadzają, dokument nie został zmieniony.

Kod to prawo

W blockchainie operacje są regulowane wyłącznie przez kod. Nie ma wpływu zewnętrznych władz ani regulacji, co zapewnia przejrzystość i spójność.

Bezpieczeństwo

Blockchain wykorzystuje silną kryptografię i jest rozproszony na wiele węzłów, co czyni go bardzo odpornym na manipulacje. Potencjalny haker musiałby dysponować ogromną mocą obliczeniową lub kontrolować co najmniej 51% sieci, aby wprowadzić zmiany.

Decentralizacja

Blockchain działa bez centralnej władzy. Decyzje są podejmowane kolektywnie przez sieć, co zapewnia uczciwość i odporność. Nie istnieje pojedynczy punkt awarii, ponieważ sieć opiera się na wielu węzłach.

Przejrzystość

Blockchain zapewnia przejrzystość, udostępniając publicznie wszystkie operacje i salda portfeli, choć właściciele portfeli pozostają anonimowi.

Automatyzacja

Inteligentne kontrakty umożliwiają automatyzację procesów, takich jak płatności, transfery danych czy realizacja umów, zwiększając niezawodność i efektywność.

Wady Blockchaina

Zużycie energii

Publiczne blockchainy, zwłaszcza Bitcoin i Ethereum, zużywają ogromne ilości energii z powodu procesu kopania. Na przykład roczne zużycie energii przez Bitcoin porównywalne jest do średniej wielkości kraju, co powoduje znaczną emisję CO2. Choć trwają prace nad zmniejszeniem zużycia energii, problem ten pozostaje istotny.

Niezmienność kodu

Choć niezmienność jest zaletą, oznacza również, że błędne inteligentne kontrakty nie mogą zostać zmodyfikowane ani usunięte. Ograniczenie to wymaga od programistów wyjątkowej ostrożności podczas wdrażania.

Wyzwania decentralizacji

Zdecentralizowany charakter blockchaina wymaga skomplikowanej infrastruktury, w tym większej ilości sprzętu i wyższych kosztów operacyjnych. Dodatkowo rozwiązywanie konfliktów bez centralnej władzy bywa trudne. Przykładem jest hard fork Ethereum w 2016 roku, który doprowadził do powstania dwóch sieci: Ethereum (ETH) i Ethereum Classic (ETC).

Wykorzystanie Blockchaina w biznesie

Tak, blockchain można wykorzystać w celach biznesowych. Chociaż publiczne blockchainy, takie jak Bitcoin i Ethereum, są szeroko znane, istnieje możliwość uruchomienia prywatnych łańcuchów. Taka baza danych może mieć ograniczony dostęp, odpowiedni dla firm i ich partnerów.

Prywatne blockchainy zużywają mniej energii i wymagają prostszej infrastruktury. Mogą być również zintegrowane z aplikacjami napisanymi w popularnych językach programowania, takich jak Java, Python czy Scala.

Podsumowanie

Blockchain to bezpieczna, przejrzysta i niezawodna technologia o ogromnym potencjale. Jednak jej zużycie energii oraz wyzwania związane z decentralizacją i niezmiennością powinny być dokładnie rozważone. W miarę rozwoju technologii obiecuje ona przezwyciężenie tych trudności i otwarcie nowych możliwości dla firm i nie tylko.